Hôm Thứ Ba 15 tháng 2, vài giờ đồng hồ sau khi Bộ Quốc Phòng Nga loan báo một số đơn vị quân sự đang rút khỏi vùng biên giới, Tổng Thống Joe Biden nói với dân chúng Hoa Kỳ là việc Nga tấn công Ukraine vẫn có thể xảy ra, khẳng định rằng hành động đó sẽ bị cả thế giới lên án và như vậy Nga sẽ “tự gây thương tổn cho chính mình”.
Cũng trong bài phát biểu ngắn gọn tại Tòa Bạch Ốc, ông Biden nói rõ: “Mục tiêu của chúng tôi không phải là người dân Nga. Chúng tôi không tìm cách làm cho nước Nga mất ổn định. Người dân Nga không phải là kẻ thù của chúng tôi. Và tôi không tin rằng quý vị muốn xảy ra một trận chiến tranh đẫm máu tàn phá đất nước Ukraine”.
Ông nhắc lại là Hoa Kỳ vẫn tiếp tục nỗ lực tìm giải pháp ngoại giao cho vụ căng thẳng giữa Nga và Ukraine, nhưng đồng thời nhấn mạnh “nước Mỹ sẽ tận dụng khả năng để bảo vệ từng tấc đất của các quốc gia thành viên NATO”, bởi vì “tấn công một thành viên NATO có nghĩa là tấn công tất cả chúng tôi”, theo tinh thần Điều 2 của Minh Ước Bắc Đại Tây Dương năm 1949. Ông nói thêm: “Chúng ta không muốn đương đầu trực tiếp với Nga, nhưng nếu Nga tấn công nước Mỹ hoặc những nước đồng minh của Mỹ, kể cả tấn công trên mạng để phá hoại hạ tầng cơ sở, thì chúng ta sẵn sàng đáp trả mạnh mẽ”.
Bài phát biểu của Tổng Thống Biden cũng nhằm chuẩn bị tinh thần cho dân chúng Mỹ nếu chiến tranh vùng Đông Âu ảnh hưởng tới sinh hoạt ở Hoa Kỳ, cụ thể là giá xăng dầu có thể tăng vọt, và theo lời ông, “chính vì vậy chúng ta đang thực hiện những bước cần thiết để giảm áp lực trên thị trường năng lượng và kiểm soát giá xăng dầu của nước Mỹ”.
Tưởng cần nhắc lại, phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng Nga là Thiếu tướng Igor Konashenkov vào sáng Thứ Ba nói rằng một số đơn vị quân sự đang bắt đầu rút khỏi vùng biên giới Ukraine để trở về căn cứ. Điều này được phát ngôn viên Dmitri Peskov của Điện Kremlin xác nhận tại cuộc họp báo, giải thích “đây là một tiến trình bình thường sau khi hoàn tất các cuộc tập trận”, và nói thêm “trong thời gian tới sẽ còn có nhiều cuộc tập trận khác được thực hiện, bởi vì chúng tôi quyền tập trận ở bất cứ nơi nào trên lãnh thổ nước Nga mà chúng tôi thấy thích hợp”.
Những ngày gần đây tin tức tình báo cho biết số quân nhân Nga hiện diện ở vùng biên giới có thể lên tới 150,000 người, và nhiều cuộc tập trận liên tiếp diễn ra trên bộ cũng như trên biển Hắc Hải khiến không khí càng lúc càng căng thẳng. Vì vậy các bản tin thông tấn cho rằng việc Nga rút bớt một số đơn vị quân sự (gồm binh sĩ, chiến xa, chiến cụ) có thể là một dấu hiệu “xuống thang” đáng ghi nhận, nhất là sau khi Ngoại Trưởng Serguei Lavrov và Bộ Trưởng Quốc Phòng Serguei Choigu vừa lên tiếng đề nghị “các bên liên quan nên tiếp tục và mở rộng đối thoại” bởi vì “vẫn luôn có cơ hội để đạt được một thỏa hiệp”.
Tin Nga rút bớt quân khỏi vùng biên giới đã lập tức ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán Wall Street, khiến chỉ số giao dịch Dow Jones tăng 400 điểm tức 1.1%, chỉ số S&P 500 tăng 1.3% và chỉ số Nasdaq tăng 1.9%, đồng thời giá dầu thô giảm 4.4%, xuống còn $91 dollars/thùng, chứng tỏ giới đầu tư bớt lo lắng phần nào về nguy cơ chiến tranh.
Tuy nhiên Tổng Thống Joe Biden tỏ thái độ dè dặt trước lời giải thích của Điện Kremlin. Theo ông: “Chúng ta chưa kiểm chứng được rằng các đơn vị quân sự Nga đã thật sự rút về căn cứ của họ, nói thẳng ra là chúng ta thấy họ vẫn hiện diện đông đảo trong tư thế đầy đe dọa”.
Bà Julianne Smith, Đại Sứ Thường Trực của Hoa Kỳ tại NATO, đưa ra nhận định tương tự: “Hồi tháng 12 năm ngoái Moscow cũng nói rằng đang xuống thang, thế nhưng thực tế không hề chứng minh điều đó. Vì vậy chúng ta sẽ phải theo dõi chặt chẽ để kiểm chứng trong những ngày tới”.
Tổng Thư Ký NATO là ông Jens Stoltenberg nói với báo chí: “Có những dấu hiệu từ Moscow cho thấy có thể tiếp tục nỗ lực ngoại giao để giải quyết căng thẳng, tuy nhiên chúng ta nên lạc quan một cách thận trọng, vì video do Bộ Quốc Phòng Nga phổ biến không xác nhận sự giảm bớt đáng kể về quân số và thiết bị quân sự, chỉ có hình ảnh chuyển quân tới lui mà thôi, thậm chí quân số Nga còn có vẻ tăng thêm”.
Ngoại Trưởng Liz Truss của Anh Quốc nói thẳng: “Chúng tôi phải nhìn thấy Nga rút toàn bộ binh sĩ khỏi vùng biên giới thì mới ghi nhận đó là sự thật”.
Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Jake Sullivan khi họp báo tại Tòa Bạch Ốc cuối tuần vừa qua đã lên tiếng cảnh giác rằng “quân đội Nga có thể tấn công vào Ukraine một cách vô cùng mau chóng”, do đó ông nhắc nhở những công dân Mỹ nào hiện còn ở đó “nên rời khỏi Ukraine ngay tức khắc”.
Một nhân viên cao cấp của Bô Ngoại Giao nói rõ: “Các công dân Mỹ không nên kỳ vọng quân đội Mỹ sẽ giải cứu và di tản họ khỏi Ukraine vào giờ chót. Điều đó sẽ không xảy ra, và hoạt động của chúng tôi bị hạn chế rất nhiều khi thành phố trở thành chiến trường. Do đó các công dân Mỹ hãy rời Ukraine trước khi quá trễ”.
Cũng như Hoa Kỳ, nhiều quốc gia khác gồm Úc, Ý, Do Thái, Hòa Lan, Nhật Bản v.v… đã yêu cầu công dân của họ rời khỏi Ukraine, đồng thời sắp xếp các chuyến bay đưa nhân viên ngoại giao và gia đình về nước.
Hôm Thứ Hai 14 tháng 2, Ngoại Trưởng Antony Blinken quyết định đóng cửa Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ ở thủ đô Kyiv và chỉ thị tất cả mọi nhân viên di chuyển qua một cơ sở tại thành phố Lviv thuộc miền tây của Ukraine, để tránh rủi ro nếu chiến sự bùng phát. Ông Blinken phổ biến thông cáo nói rằng sự an toàn của các nhân viên ngoại giao là lý do duy nhất đưa tới quyết định đóng cửa sứ quán, và “chúng tôi khẩn thiết kêu gọi bất cứ công dân Mỹ nào hiện còn ở Ukraine nên rời khỏi đó ngay tức khắc”.
Thành phố Lviv ở gần biên giới Ba Lan cũng là nơi mà những nhân viên ngoại giao của Tòa Đại Sứ Canada đã được di chuyển tới. Tuy nhiên tin tức cho biết Đại Sứ Melinda Simmons và một số nhân viên thuộc cấp của Tòa Đại Sứ Anh Quốc hiện vẫn đang ở lại thủ đô Kyiv.
Trong khi đó chính phủ Ukraine tiếp tục kêu gọi người dân bình tĩnh, đoàn kết, nhất là kềm chế những hành động có thể gieo rắc nỗi hoảng sợ và gây bất ổn. Tổng Thống Volodymyr Zelensky nói rằng “Ukraine đã sẵn sàng để đối phó với bất cứ tình huống nào”.
Phố Nhỏ Online tổng hợp từ các nguồn: AP, Reuters, BBC, RFI, NPR, CNBC ngày 17/2/2022
Be the first to comment