Trường hợp lây nhiễm biến thể Omicron đầu tiên tại Hoa Kỳ được xác nhận hôm Thứ Tư 1 tháng 12, và thêm 8 trường hợp nữa trong ngày Thứ Năm 2 tháng 12. Trước đó, Tổ Chức Y Tế Thế Giới thuộc Liên Hiệp Quốc (WHO) đã báo động rằng đây là “mối đe dọa rất cao”, vì biến thể này “có thể đưa tới các đợt tái bùng phát đại dịch Covid-19 với hậu quả nghiêm trọng”.
Omicron là virus biến thể mới nhất của coronavirus, mang mã số B.1.1.529, thoạt tiên xuất hiện tại Cộng Hòa Nam Phi và được báo cáo cho Tổ Chức Y Tế Thế Giới hôm Thứ Tư 24 tháng 11. Chỉ trong vòng một tuần lễ, Omicron đã lây lan với mức độ rất nhanh, khiến nhiều quốc gia phải đồng loạt áp dụng các biện pháp khẩn cấp như đóng cửa biên giới và hạn chế nhập cảnh. Bên cạnh đó, tin tức về Omicron còn ảnh hưởng đến tâm lý giới đầu tư, khiến giá chứng khoán trên thị trường tài chánh bị giảm mạnh vào cuối tuần rồi và đang tiếp tục chao đảo.
Tính đến ngày Thứ Tư 1 tháng 12 đã có trên 200 người bị lây nhiễm virus biến thể Omicron ở 25 quốc gia sau đây:
– Phi Châu: Cộng Hòa Nam Phi (77 người), Boswana (19 người), Nigeria (3 người).
– Úc Châu: Úc Đại Lợi (7 người).
– Á Châu: Hồng Kông (4 người), Nhật Bản (2 người), Nam Hàn (5 người)
– Trung Đông: Do Thái (4 người), Ả Rập Saudi (1 người).
– Âu Châu: Áo (1 người), Bỉ (1 người), Cộng Hòa Tiệp (1 người), Pháp (1 người – ở đảo Reunion), Tây Ban Nha (2 người), Na Uy (2 người), Thụy Điển (3 người), Đan Mạch (4 người), Ý (9 người), Đức (9 người), Bồ Đào Nha (13 người), Hòa Lan (16 người), Anh (22 người).
– Mỹ Châu: Canada (3 người), Brazil (2 người), Mỹ (9 người – ở các tiểu bang California, Colorado, Hawaii, Minnesota và New York).
NHỮNG BIỆN PHÁP QUYẾT LIỆT
Tại châu Âu tình hình vốn đã căng thẳng từ mấy tuần lễ gần đây với sự gia tăng hơn 2 triệu trường hợp lây nhiễm Covid-19 (đa số do virus biến thể Delta), khiến nhiều chính phủ phải áp dụng một số biện pháp hạn chế sinh hoạt mặc dù bị dân chúng biểu tình phản đối. Nay lại thêm biến thể Omicron xuất hiện, nên không khí càng thêm ngột ngạt.
Hòa Lan từ hôm Chủ Nhật 28 tháng 11 đã chính thức ban hành trở lại lệnh giới nghiêm từ 5 giờ chiều đến 5 giờ sáng, ngay sau khi phát giác 61 hành khách từ Nam Phi đến phi trường Amsterdam bị xét nghiệm dương tính Covid-19, và 13 người trong số này do lây nhiễm biến thể Omicron.
Cùng ngày, Bộ Trưởng Y Tế Pháp Olivier Veran thông báo 8 trường hợp “có thể liên quan tới Omicron”, và quyết định cách ly trong vòng 7 ngày tất cả những người bị xét nghiệm dương tính, bất kể họ đã chích ngừa hay chưa. Tuy mới chỉ phát giác 1 trường hợp lây nhiễm Omicron nhưng nước Pháp đang rất lo ngại, vì chỉ trong 24 giờ vừa qua đã có thêm tới 37,000 người bị xét nghiệm dương tính Covid-19.
Tại Ý, Bộ Y Tế loan báo trường hợp đầu tiên bị lây nhiễm biến thể Omicron là một du khách từ Mozambique đến phi trường Milan. Tại Cộng Hòa Tiệp, các giới chức y tế cho biết đang tiếp tục theo dõi một bệnh nhân sau khi đi du lịch Namibia về bị lây nhiễm biến thể Omicron. Tại Đức, Bộ Trưởng Y Tế tiểu bang Bavaria cũng xác nhận hai trường hợp lây nhiễm đầu tiên, cả hai người đã bị cách ly ngay sau khi tới phi trường Munich và bị xét nghiệm dương tính.
Trong khi đó, tại Anh, Bộ Trưởng Y Tế Sajid Javid nói rõ hai trường hợp đầu tiên bị lây nhiễm biến thể Omicron là công dân Anh đi du lịch phía nam châu Phi trở về. Ngay tức khắc, Thủ Tướng Boris Johnson loan báo áp dụng trở lại biện pháp cách ly và hạn chế nhập cảnh, nhưng không hạn chế các sinh hoạt xã hội ngoài việc yêu cầu mang khẩu trang. Đồng thời, chính phủ Anh mời các Bộ Trưởng Y Tế của nhóm G-7 tham dự phiên họp khẩn cấp tại London vào đầu tuần này để kịp thời đối phó với sự lan tràn của virus biến thể mới. Trong 22 trường hợp lây nhiễm biến thể Omicron ở Vương Quốc Anh có bao gồm các cư dân Tô Cách Lan (Scotland).
Trước đó, chính phủ Thụy Sĩ ngay từ hôm Thứ Bảy 27 tháng 11 đã bắt đầu áp dụng quy định hạn chế nhập cảnh, yêu cầu hành khách đến từ Anh, Hòa Lan và Cộng Hòa Tiệp phải xuất trình bằng chứng xét nghiệm âm tính và phải cách ly một tuần lễ.
Các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu (EU) từ cuối tuần rồi đã loan báo lệnh cấm nhập cảnh đối với những người đến từ 8 nước phía nam châu Phi, gồm Cộng Hòa Nam Phi, Botswana, Zimbabwe, Namibia, Lesotho, Eswatini, Mozambique và Malawi.
Tại Hoa Kỳ, Bộ Ngoại Giao cũng áp dụng quyết định hạn chế nhập cảnh tương tự ngay từ Thứ Hai tuần này, đồng thời khuyến cáo công dân Mỹ không nên du lịch tới 8 quốc gia nói trên.
Tại nước láng giềng Canada, các giới chức y tế hôm Chủ Nhật xác nhận hai trường hợp bị lây nhiễm biến thể Omicron ở tỉnh bang Ontario. Cả hai người này đều đã đến Nigeria (quốc gia phía tây châu Phi) trong thời gian gần đây. Bộ Y Tế Ontario phổ biến thông báo cho biết đang truy tầm xem họ có tiếp xúc với những người khác hay không, và nói thêm: “Chúng tôi tiếp tục thúc giục chính phủ liên bang nên bắt buộc tất cả du khách đến Canada phải xét nghiệm tại chỗ, bất kể họ xuất phát từ đâu, để phòng vệ tích cực hơn nữa trước sự lây lan của biến thể mới này”.
Tại Châu Mỹ La Tinh, chính phủ Brazil loan báo hạn chế nhập cảnh nhưng chỉ đối với những người đến từ 6 nước phía nam châu Phi (gồm Cộng Hòa Nam Phi, Botswana, Eswatini, Lesotho, Namibia và Zimbabwe). Chính phủ Argentina không cấm nhập cảnh nhưng yêu cầu hành khách đến từ các nước châu Phi phải cách ly 14 ngày.
Theo các bản tin thông tấn thì Do Thái là quốc gia đầu tiên loan báo lệnh cấm tất cả người ngoại quốc không được nhập cảnh. Cũng tại Trung Đông, Ả Rập Saudi quyết định ngưng mọi chuyến bay từ các nước phía nam châu Phi. Tại Á Châu, Nhật Bản đã ra lệnh đình chỉ nhập cảnh ngay từ lúc chưa có trường hợp lây nhiễm nào. Singapore, Indonesia và Ấn Độ cũng cho biết đang cứu xét biện pháp tương tự. Phi Luật Tân trước đây có ý định mở cửa biên giới trở lại, nhưng vừa quyết định hoãn kế hoạch này. Tại Phi Châu, hai chính phủ Morocco (Bắc Phi) và Angola (Trung Phi) ra lệnh cấm tất cả những chuyến bay đến từ các nước láng giềng phía nam.
Trước việc hàng loạt quốc gia áp dụng biện pháp hạn chế du lịch để ngăn chận biến thể Omicron lan tràn, chính phủ Cộng Hòa Nam Phi lên tiếng phản đối gay gắt. Tổng Thống Cyril Ramaphosa than phiền rằng đất nước ông “bị trừng phạt chỉ vì có năng lực khoa học để sớm phát giác biến thể mới của coronavirus”. Phát biểu hôm Chủ Nhật 28 tháng 11, ông Ramaphosa chỉ trích “lệnh cấm đi lại của các quốc gia Tây phương giàu có” là “hành động thiếu cân nhắc, thiếu cơ sở khoa học và bất công, chỉ gây thiệt hại cho nền kinh tế của những nước nghèo mà sẽ không có hiệu quả gì để ngăn chặn biến thể Omicron”.
Trong khi đó, một nhân vật lãnh đạo Liên Hiêp Âu Châu (EU) lên tiếng ca ngợi Tổng Thống Cyril Ramaphosa và các khoa học gia của Cộng Hòa Nam Phi. Bà Ursula von der Leyen, Chủ Tịch Ủy Ban Âu Châu tuyên bố: “Lần này rõ ràng là thế giới đã học được kinh nghiệm. Việc Nam Phi phân tích dữ liệu và công bố kết quả nghiên cứu về virus biến thể Omicron là yếu tố quan trọng nhất giúp đưa tới phản ứng kịp thời trên toàn cầu, và rõ ràng đã cứu được rất nhiều nhân mạng”.
MỨC ĐỘ NGUY HIỂM VÀ CÁCH ĐỀ PHÒNG
Cho tới nay những quốc gia báo cáo các trường hợp lây nhiễm Omicron đều chưa ghi nhận có bệnh nhân nào tử vong, và Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) cho biết việc tìm hiểu mức độ nghiêm trọng của Omicron “sẽ mất từ vài ngày đến vài tuần”.
Hôm Chủ Nhật 28 tháng 11, tại Cộng Hòa Nam Phi – nơi đầu tiên phát giác biến thể Omicron – một bác sĩ nói rằng những người bị lây nhiễm virus biến thể này đều có các triệu chứng nhẹ và có thể điều trị tại nhà.
Bác sĩ Angelique Coetzee, Chủ Tịch Hiệp Hội Y Khoa Nam Phi, cho biết 7 bệnh nhân bị xét nghiệm dương tính với biến thể Omicron và được bà chữa trị từ hôm 18 tháng 11 “có các triệu chứng khác với biến thể Delta, tuy nhiên rất nhẹ”. Theo lời bà Coetzee thì triệu chứng thông thường nhất là mệt mỏi, nhức đầu và đau nhức cơ thể trong một hoặc hai ngày; tuy nhiên các bệnh nhân không bị mất khứu giác hoặc vị giác, và nồng độ oxy không bị giảm ở mức nghiêm trọng. Bác sĩ Coetzee cũng cho biết thể Omicron đang ảnh hưởng đến những người từ 40 tuổi trở xuống, và gần phân nửa số bệnh nhân mà bà chữa trị thuộc thành phần chưa chích ngừa Covid-19.
Hiện nay mới chỉ có 24% dân số Cộng Hòa Nam Phi đã được chích ngừa đầy đủ. Nếu tính toàn bộ 54 quốc gia của châu Phi thì tỷ lệ còn thấp hơn rất nhiều, chỉ có 7% trong tổng số 1.2 tỷ người đã được chích ngừa.
Theo các chuyên gia của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), mặc dù “còn nhiều vấn đề chưa rõ ràng”, nhưng các dữ liệu sơ khởi cho thấy virus biến thể Omicron “có thể né tránh phản ứng miễn nhiễm từ cơ thể con người và gia tăng nguy cơ lây lan từ người này sang người kia với mức độ rất nhanh”. Bác sĩ Maria Van Kerkhove, người đứng đầu nhóm nghiên cứu Covid-19 của WHO, nhấn mạnh rằng trong lúc các khoa học gia đang nỗ lực nghiên cứu để tìm hiểu thêm về biến thể Omicron, các quốc gia thành viên Tổ Chức Y Tế Thế Giới nên đẩy mạnh việc chích ngừa càng nhanh càng tốt.
Hôm Thứ Hai 29 tháng 11 Tổng Thống Joe Biden lên tiếng tại Tòa Bạch Ốc, nói rằng virus biến thể Omicron gây dịch bệnh Covid-19 “là điều đáng quan tâm, nhưng không phải là lý do để hốt hoảng”, và “nếu người dân chích ngừa đầy đủ và mang khẩu trang thì chính phủ Mỹ chưa cần áp dụng biện pháp đóng cửa toàn diện”.
Theo lời ông Biden thì trước sau gì biến thể Omicron cũng sẽ lây lan tới nước Mỹ, nhưng ông khẳng định “chúng ta có đủ các phương tiện cần thiết để bảo vệ dân chúng, quan trọng nhất là các loại thuốc chích ngừa đã được chuẩn thuận, cùng với các liều vaccine tăng cường”, và “nước Mỹ sẽ đối phó với mối đe dọa mới này cũng như chúng ta đã từng đối phó với những mối đe dọa trước đó”.
Để giảm nguy cơ lây nhiễm, Tổng Thống Biden kêu gọi khoảng 80 triệu người Mỹ chưa chích ngừa Covid-19, cũng như các trẻ em từ 5 tuổi trở lên, hãy đi chích ngừa; đồng thời những người đã chích ngừa đầy đủ hãy đi chích liều vaccine tăng cường (booster). Ông cũng khuyến khích mọi người dân trở lại với việc mang khẩu trang khi vào những cơ sở công cộng, một biện pháp phòng ngừa mà hiện nay ít thấy được thực hành.
Xuất hiện cạnh Tổng Thống tại Tòa Bạch Ốc còn có Phó Tổng Thống Kamala Harris và bác sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Hoa Kỳ và là cố vấn Lực Lượng Đặc Nhiệm Chống Covid-19.
Khi trả lời phỏng vấn trên chương trình “Weekend Today” của đài NBC hôm Thứ Bảy, bác sĩ Fauci nhận định “chúng tôi chưa phát giác trường hợp cụ thể nào, nhưng biến thể Omicron có thể đã đến nước Mỹ, vì đó là điều không thể tránh được”, và nhắc nhở chính phủ cũng như người dân Mỹ phải chuẩn bị mọi biện pháp để ngăn chống. Qua ngày Thứ Hai, khi trả lời phỏng vấn trên chương trình “Good Morning America” của đài ABC, ông Fauci nói rằng “các khoa học gia hy vọng trong một hoặc hai tuần lễ sắp tới sẽ biết là các loại thuốc chích ngừa hiện nay có hiệu quả như thế nào đối với virus biến thể Omicron, cũng như mức độ nguy hiểm của biến thể này so với các biến thể trước đây”. Theo bác sĩ Fauci thì “ngay lúc này thật sự là chúng ta chưa biết rõ”, và “chúng ta hãy chờ đợi để quyết định dựa theo những bằng chứng khoa học”.
Hôm Thứ Ba 30 tháng 11, bác sĩ Rochelle Walensky, giám đốc Trung Tâm Phòng Chống Dịch Bệnh (CDC) họp báo cho biết cơ quan hữu trách đang gia tăng kiểm soát hành khách ở các phi trường quốc tế, đồng thời giới chức y tế liên bang mỗi ngày đều liên lạc với giới chức y tế ở các tiểu bang và địa phương để cập nhật tin tức khi phát giác bất cứ ai mới bị lây nhiễm Omicron.
Trong cuộc họp báo chiều Thứ Tư 1 tháng 12 tại Tòa Bạch Ốc, Cơ Quan CDC xác nhận một cư dân California là trường hợp đầu tiên lây nhiễm virus biến thể Omicron. Bác sĩ Anthony Fauci cho biết bệnh nhân đã chích ngừa đầy đủ, vừa đi du lịch Nam Phi trở về Mỹ hôm 22 tháng 11 thì bị xét nghiệm dương tính ngày 29 tháng 11.
Tám trường hợp lây nhiễm Omicron kế tiếp được xác nhận vào ngày hôm sau, Thứ Năm 2 tháng 12, gồm 3 người tại ba tiểu bang Colorado, Hawaii, Minnesota và 5 người tại tiểu bang New York. Ngoại trừ bệnh nhân ở Hawaii, hầu hết những bệnh nhân này đều mới trở về từ các chuyến du lịch Phi Châu, và tất cả đang bị cách ly nhưng không người nào cũng phải vào bệnh viện để chữa trị.
Phố Nhỏ Online tổng hợp từ các nguồn: AP, Reuters, AFP, RFI, BBC, VOA ngày 2/12/2021
Be the first to comment