Vũ Linh: Ngôi Sao Mới Kamala Harris

Cho đến nay, tình hình vẫn còn quá sớm để có một nhận định chính xác về cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc của đảng DC. Nhưng nếu liều mạng, cũng có thể đoán mò chút chút cho vui.
Nói chung có hơn 400 ứng cử viên của đảng DC đang tranh cử tổng thống trên cả nước, có nhiều vị chỉ ghi danh trong có một thành phố, chắc hy vọng đủ tên tuổi ra tranh cử Hội Đồng Vệ Sinh Thành Phố. Hầu hết không đáng để kẻ này mất công đánh máy tên tuổi cho mỏi hai ngón tay trỏ. Đám hai tá đứng đầu đáng lưu ý hơn nhưng phần lớn đều có hậu thuẫn èo uột cỡ 1%-2%, cũng sẽ rớt như sung rụng thời gian tới, tuy trong đó có vài vị cố bám víu để hy vọng được ghế phó đi dự quốc táng khắp thế giới. Ít ra thì cũng được đi du lịch thế giới miễn phí.

Thực tế mà nói, chỉ có 4 ứng cử viên đứng đầu đáng bàn.
Trong số này, cụ Joe Biden vẫn đứng đầu nhưng hy vọng trở thành đại diện của đảng DC càng ngày càng mong manh. Trong 3 vị còn lại ngang ngửa sau lưng cụ, nếu có một người nào rút lui thì cụ Biden sẽ tiêu tùng ngay vì các vị này đều cấp tiến nặng, nếu có rút lui thì hậu thuẫn của vị rút lui đó sẽ chuyển qua hai đồng chí cấp tiến còn lại chứ không chuyển qua cụ Biden đâu. Lấy ví dụ cụ thể:

Dựa trên hậu thuẫn hiện nay của bốn vị đứng đầu tại Iowa, là tiểu bang đầu tiên có bầu sơ bộ: ví dụ như bà Harris rút lui, kêu gọi ủng hộ bà Warren, bà này có thể sẽ thấy hậu thuẫn mình tăng tới 13% + 15% = 28%, hơn cụ Biden 4% ngay.

Cụ xã nghĩa Bernie Sanders đứng hạng nhì hay hạng ba tùy thăm dò, nhưng đang tuột dốc khá nhanh, khiến không có người nào dám bỏ tiền ra đánh cá lừa Sanders sẽ về nhất. Cụ Sanders quá thiên tả, chỉ được các nhóm khùng như Antifa, hay sinh viên các trường đào tạo cán bộ cộng sản Mỹ như đại học Berkeley ủng hộ thôi.
Cụ bà Elizabeth Warren hiện đứng hạng ba, được hậu thuẫn của cánh thiên tả, có nhiều triển vọng. Hậu thuẫn đang tăng nhờ gặm nhấm cử tri của cụ Sanders. Tuy nhiên bà bị điểm yếu là hơi cao niên, nếu đắc cử, sẽ tuyên thệ năm cụ 72 xuân nâu, già nhất trong lịch sử Mỹ. Trong khi ‘lực lượng xung phong’ của cử tri DC hiện nay là các thanh niên thanh nữ tuổi cháu nội cháu ngoại của bà Warren. Ai cũng thương bà nội bà ngoại, nhưng bỏ phiếu bầu cho bà nội bà ngoại làm tổng thống ra đánh nhau với Putin hay Tập thì phải suy nghĩ lại.
Còn lại nhân vật được nhiều chuyên gia coi như sáng giá nhất hiện nay mặc dù đứng hạng tư, ngôi sao mới nổi của đảng DC, là bà thượng nghị sĩ Cali, Kamala Harris.

Thành tích quá khứ của bà này thật ra không có gì đáng đi vào lịch sử, trái lại nên giấu cho kín thì tốt hơn. Và trong nửa năm đầu vận động tranh cử, hậu thuẫn của bà cũng từ từ trôi sông, từ miền đồi núi khá cao chảy xuống vùng đầm lầy, với nhiều triển vọng trôi ra biển mất hút luôn. Nhưng được cái bà này không chịu thua dễ dàng, tìm ra được cách lội ngược dòng, trồi lên hạng tư, đáng để ý.

Phải nói thẳng là bà Harris đã thành công hơn thế nữa, leo lên vị trí có nhiều triển vọng thắng cuộc đua nội bộ nhất, ít nhất là tính cho đến giữa tháng Bẩy này. Sau đó thì có trời biết. Cuối tháng này, bà Haris sẽ thượng đài cùng cụ Biden lần nữa, cả nước ngóng chờ coi hiệp hai của trận quyền Anh võ miệng giữa hai võ sĩ này.
Bí quyết thành công của bà cho đến nay là gì? Không có gì là bí ẩn hết. Tung ra những đòn chưởng tàn bạo và mạnh nhất, tặng ông ‘bạn gia đình’ Biden. Một công hai chuyện: vừa đánh dập mình một đối thủ trước mắt, vừa chứng minh cho cả thế giới thấy bà có võ công cao cường, có thể đọ sức với cao thủ Trump nếu bà đắc cử là đại diện đảng DC.
Bà nhắc lại cho cả nước biết nghề của bà là công tố viên, tức là nghề ‘tố’ thiên hạ. Bà đã tố xả láng cụ Biden, và khối cử tri cuồng chống Trump mê mẩn ngay vì nghĩ bà cũng sẽ dư thừa khả năng đánh cho Trump ngắc ngư luôn. Chứ coi bộ cụ ngái ngủ Biden thật vô vọng.
Ta nhìn thấy ngay chiến lược của bà Kamala Harris hết sức tiêu cực, chỉ công, đánh đối thủ, chiếm chức vô địch DC thôi. Còn đánh xong rồi làm gì thì là chuyện chưa ai biết rõ. Không khác gì các đồng chí ứng cử viên DC, bà Harris rất ‘bí mật’ trong việc công bố chính sách, chỉ vì… chẳng có chính sách gì rõ rệt ngoài việc tặng hai ba cái bánh vẽ khổng lồ mà công thức làm bánh được giữ bí mật tuyệt đối.

BÀ HARRIS CÓ HY VỌNG THẮNG TRONG NỘI BỘ DC KHÔNG?

Tuy chẳng ai dám khẳng định, nhưng nhiều chuyên gia sẵn sàng đánh cá trên con lừa này.
Bà Harris có nhiều ‘tiêu chuẩn quan trọng’ để làm tổng thống Mỹ ngày nay. Những tiêu chuẩn về khả năng, kinh nghiệm kinh bang tế thế là loại tiêu chuẩn cổ lỗ sĩ hết hợp thời từ ngày ông tổ chức cộng đồng đắc cử tổng thống rồi. Bây giờ những tiêu chuẩn hàng đầu để làm tổng thống là ‘ngoại hình’, dẻo mép, phụ nữ, và da đen. Một tiêu chuẩn khác mà những cử tri DC cuồng chống Trump coi như sinh tử là khả năng biết đánh võ và dám đánh thật. Bà Harris có đủ hết những yếu tố này. Bà cũng nắm trong tay cái tiểu bang lớn nhất, với nhiều phiếu cử tri đoàn nhất, ở cấp nội bộ đảng DC cũng như ở cấp bầu tổng thống liên bang.
Trong những ngày đầu năm nay, khi bà đi vận động thì thiên hạ đã thấy một bà … quan tòa, nói chuyện luật pháp khô khan, không có sức thu hút gì đặc biệt. Bà cũng có vẻ lấn cấn trong các chính sách lớn, chẳng hạn lúc hô hào hủy bỏ hệ thống y tế tư nhân, lúc thì đòi giữ.
Hậu quả là bà thấy hậu thuẫn tuột dốc đều đều. Tuần lễ trước ngày tranh luận trên TV lần đầu, bà chỉ còn có khoảng 6% hậu thuẫn ngay trong nội bộ đảng DC.
Không biết có phải nhờ thầy dùi nào không, nhưng trong cuộc tranh luận, bà Harris hoàn toàn lột xác. Bà biểu diễn vai trò công tố, chuyên tố thiên hạ, tấn công cụ Joe Biden một cách vừa tàn bạo vừa có hồn, kích thích tất cả khối cử tri DC đang lo lắng không biết cụ ngái ngủ Biden sẽ đối phó ra sao với ông thần Trump. Sau khi bị dập mặt, cụ Biden than phiền là cụ không ngờ bị bà Harris đánh mạnh như vậy vì bà này là ‘bạn gia đình lâu năm’. Cụ Biden không biết các cụ ta, kinh nghiệm sống hơn người, đã từng có câu “chơi với bạn mà không phản bạn là đồ khốn nạn”.
Chỉ một ngày sau, hậu thuẫn của bà Harris tăng ngay gần cả chục điểm, lấy từ khối cử tri của cụ Biden, khiến hậu thuẫn cụ này rớt ngay cả chục điểm.
Ngôi sao mới Kamala Harris sẽ sáng chói bao lâu? Có hy vọng lên đến tột đỉnh, đại diện cho đảng DC lên đỉnh Hoa Sơn đấu võ với cao thủ Trump của đảng CH không?
Trong tình trạng hiện tại, trung tuần tháng Bẩy, bà Harris chỉ có hai đối thủ đáng ngại: cụ ông Biden và cụ bà Warren.
So với hai người này, bà Harris có nhiều điều bất lợi nhưng cũng có nhiều điểm lợi.
Với cụ Biden, điểm bất lợi lớn nhất cho bà Harris là cụ Biden ngoài việc được cả nước biết tên tuổi và ‘không ghét’ lắm vì tính xuề xòa, bình dân, dễ có cảm tình, và nhất là được hậu thuẫn của nguyên dàn máy chính trị của đảng DC, tức là được hậu thuẫn của rất nhiều quan chức DC ở cấp tiểu bang và địa phương. Hậu thuẫn này vô giá vì giúp cụ Biden có cơ sở vận động trên khắp nước Mỹ. Bà Hillary nhờ cái thế này mà đã thắng dễ dàng năm 2016.
Lợi điểm thứ hai của cụ Biden là cụ đúng là cấp tiến nhưng có vẻ ôn hòa, chưa khùng điên như đám dân biểu nhí, có thể được hậu thuẫn của đa số cử tri DC và độc lập.
Lợi điểm thứ ba là cụ được sự ủng hộ của khối dân da đen, chìa khóa cho mọi thành công của đảng DC, nhờ việc cụ đã được ông Obama tuyển chọn và đã tích cực đứng sau lưng tung hô ông Obama trong suốt tám năm.
Chính vì những ưu thế đó mà cụ Biden đã được bà Harris ưu ái cho vào bia đỡ đạn đầu tiên và quan trọng nhất của bà.
Lợi điểm lớn của bà Harris so với cụ Biden là bà là luồng gió mới, còn trẻ, là da đen (tuy lai Ấn Độ), không có 40 năm hành trang chính trị, và có trong túi tiểu bang lớn nhất.
Quan trọng hơn nữa, hình như TTDC có cảm tình với bà hơn là với cụ Biden.
So với cụ bà Warren thì tư thế của bà Harris hơi khác.
Trong khi cụ Biden có vẻ ôn hòa hơn bà Harris thì cụ bà Warren lại nổi bật lên như cấp tiến quá khích hơn. Bà Warren hiện nay đang chiếm chức vô địch tặng quà, đủ loại tổng cộng đâu trên 50.000 tỷ đô. Ép bà Harris cũng phải chạy đua theo, bóp trán nghĩ ra quà để tặng. Hai món quà đặc biệt của bà Harris: trợ cấp tiền thuê nhà (vì bà là dân San Francisco, thấy rõ tiền thuê nhà ở Cali đã lên tới những mức vô địch Mỹ), và trợ cấp cho dân da đen mua nhà (xem lại Tin Vắn trên DĐTC tuần 7/13/2019).
Cái lợi điểm quan trọng nhất của bà Warren là có vẻ như là ứng cử viên đã được TTDC cấp tiến tuyển lựa là ‘number one’ để công kênh và hậu thuẫn mạnh. Và bà Harris chỉ là cầu thủ dự phòng, nếu bà Warren bất ngờ đau giò hết chạy được thì bà Harris mới được TTDC cho ra sân.
Bù lại, bà Warren không có liên hệ dây dưa rễ má gì với dân da đen hay dân da màu thiểu số nào, tuy đã thử mạo danh dân gốc da đỏ nhưng không thành công. Bà là dân Massachusetts, trắng hơn bột, lại là giai cấp khoa bảng thượng lưu bị cả nước coi như ‘dân trí thức thượng tôn’ hết sức tự cao tự đại, mục hạ vô nhân.
Nhiều chuyên gia cho rằng cuộc vận động tranh cử hiện nay thực sự là cuộc chiến giữa hai bà Warren và Harris, và không sớm thì muộn ta sẽ thấy hai bà săn tay áo đánh đô vật.
Vì nhu cầu bàn ra tán vào, thôi thì tạm coi như bà Harris sẽ đắc thắng, cho hai cụ Biden và Warren về chơi với các chắt nội ngoại.

BÀ HARRIS SẼ CHỌN AI LÀM THÁI GIÁM ĐỨNG TUNG HÔ BÊN CẠNH?

Vì bà Harris là phụ nữ da màu, có nhiều triển vọng bà sẽ bắt buộc phải cân bằng liên danh bằng cách tuyển một tu mi nam tử da trắng như vôi. Dưới tiêu chuẩn này, ta thấy ngay ông ứng cử viên có nhiều triển vọng: Pete Buttigieg. Ông này trắng hơn vôi nữa, tương đối ôn hòa hơn mà lại có hai lợi điểm vĩ đại trong thời buổi này: thứ nhất, không phải là chính khách chuyên nghiệp của đầm lầy Hoa Thịnh Đốn; và thứ nhì là … có chồng, bảo đảm sẽ thu được phiếu của mấy triệu anh chị đồng tính ngay, bất kể thuộc đảng nào. Cả phiếu của mấy vạn anh chị chuyển giới đang mơ được vào cầu tiêu chung luôn.
Anh Buttigieg hiện nay khá sáng giá, được hậu thuẫn cao hơn tất cả các ứng cử viên khác ngoài bốn vị đứng đầu mà ta đang bàn, kiếm được nhiều tiền hậu thuẫn nhất.
Tuy nhiên, cái nguy của liên danh Harris-Buttigieg không phải là nhỏ: đại cường Cờ Hoa lãnh đạo bởi một bà đen ngồi với một anh đồng tính có vẻ hơi quá… cấp tiến đối với đại đa số dân da trắng là dân dù sao cũng vẫn chiếm tới hai phần ba dân số Mỹ. Ta còn nhớ ông đen Obama đã phải kiếm một cụ trắng Biden không cấp tiến quá khùng ngồi chung. Cũng khó ai có thể tưởng tượng cặp Harris-Buttigieg này có kinh nghiệm và khả năng so tay với những đại ma đầu Putin, Tập, Kim Ủn, Khổ Mí Nị,…
Anh Buttigieg lại cũng là dân Indiana, là tiểu bang chắc chắn sẽ bầu cho Trump nên anh chẳng có lợi gì trên phương diện kiếm phiếu.
Một lựa chọn khác của bà Harris là anh Julian Castro. Anh này là cựu bộ trưởng Gia Cư của TT Obama, trước đó là thị trưởng thành phố San Antonio của Texas. Ưu điểm của anh Castro là… dân gốc Mễ của Texas. Biết đâu anh này mang Texas về cho đảng DC thì Tòa Bạch Ốc sẽ nằm trong túi đảng DC ngay.
Cái phiền toái trong liên danh technicolor đen-vàng-nâu Harris-Castro này là… thiếu màu trắng. Chưa kể việc ông phó có tên Castro chắc chắn sẽ mất cả Florida ngay.
Một giả thuyết nữa là bà Cali lai đen này sẽ tìm một ông da trắng từ miền đông, nhiều kinh nghiệm chính trị, kinh nghiệm tranh cử, và nhất là to mồm chửi Trump bạo nhất, kiểu như thống đốc một tiểu bang DC như Virginia hay New York hay vùng Đại Hồ. Dù sao, thì ông nào đứng phó sau lưng bà Harris cũng không quan trọng lắm.

BÀ HARRIS SẼ THẮNG TT TRUMP KHÔNG?

Lại một câu hỏi mà kẻ này không trả lời được tuy vẫn cố bàn ra.
Cuộc bầu cuối cùng này mới đúng là cuộc chiến thật sự, chứ bầu sơ bộ trong nội bộ hai chính đảng chưa phải là đại chiến gió tanh mưa máu thật. Phe ông Trump dĩ nhiên sẽ cố giữ cái ghế lại cho chắc, phe DC dĩ nhiên không kém là cố giựt cái ghế, đuổi ông Trump về sòng bạc chia bài.
Trong cuộc chiến này ta sẽ thấy những chiêu bài gì?
Từ phiá DC, tất cả những tội lớn nhỏ mà phe ta dùng để đánh TT Trump từ hơn hai năm qua sẽ được mang ra chiên xào lại, dĩ nhiên là sẽ thêm cả lít xì dầu nước mắm cho mặn mà hơn.
Những tội như bất tài hay độc tài, nói láo, tự tôn, bất nhất, dâm đảng, thô tục, thiếu tư cách,… sẽ lại được tung ra ào ào để thân tặng ông Trump. Vì nhu cầu kiếm phiếu của dân da đen, da nâu, da vàng để thay thế phiếu của dân da trắng, lá bài Trump kỳ thị sẽ được triển khai tối đa. Tất cả với sự hỗ trợ vô điều kiện của TTDC khát khao trả thù và thèm tiền.
Nếu phe DC của bà Harris chọn đánh cá tính của ông Trump thì sẽ là một sách lược không chắc ăn lắm, ít nhất vì hai lý do.
Thứ nhất cá tính của ông Trump, với nhiều vết đen thật hay do phe DC phịa ra chẳng có gì mới lạ, thiên hạ đã biết từ khi ông còn vận động tranh cử năm 2016, vậy mà họ vẫn bầu cho ông, nghiã là những tật xấu cá nhân của ông Trump chưa khi nào được dân Mỹ coi như yếu tố then chốt khiến họ phải loại ông.
Thứ nhì, nếu muốn đánh cá nhân thì bà Harris có một vết đen khổng lồ mà ông thần Trump sẽ không bỏ qua. Đó là thành tích bắt đầu leo thang nghề nghiệp bằng cách leo vào giường ông thị trưởng da đen quyền thế Willie Brown. Nhưng TT Trump sẽ ở trong thế kẹt, muốn tấn công bà Harris sẽ phải uốn lưỡi 7 lần vì bà Harris là một bà da đen, đụng vào bà thì phe DC sẽ chu chéo ‘kỳ thị da đen’ và ‘kỳ thị phụ nữ’ ngay. Mà bắt ông thần Trump uốn lưỡi tới 7 lần thì quả là … hơi khó.
Chắc chắn ông Trump cũng sẽ không quên nhắc nhở trong vai trò công tố của Cali, bà Harris đã từng tống cả vạn dân da đen và da nâu vào tù, và cả một số lên ghế điện luôn vì bà Harris khi đó là một công tố khá gắt mà lại ủng hộ án tử hình.
Nếu phe DC muốn tranh cử dựa trên chính sách, trên tình trạng nước Mỹ nói chung hiện nay cũng như trong tương lai thì lại càng kẹt hơn nữa.
Kinh tế đang phát triển mạnh, thất nghiệp xuống đến mức thấp nhất từ cả nửa thế kỷ nay, di dân lậu đúng là đã trở thành khủng hoảng thật chứ không thể nói là khủng hoảng do Trump bào chế, chuyện Nga can thiệp đã biến thành trò cười, cuộc chiến mậu dịch với Trung Cộng khó có thể chống được vì nhu cầu cản chủ nghiã bành trướng của đế quốc Tàu đỏ, nói chuyện với Bắc Hàn là chuyện không thể tránh nếu không muốn có chiến tranh nguyên tử tại Á Châu, các cuộc chiến tại Iraq và Afghanistan đều đã biến khỏi mặt báo, khủng bố trong nội địa Mỹ cũng không còn, cãi nhau với NATO đã đưa đến việc Âu Châu chịu chi nhiều hơn để tự bảo vệ, bớt gánh nặng cho Mỹ, hiệp ước thương mại bắc Mỹ NAFTA đã được thay thế bởi một hiệp ước mới có lợi cho Mỹ nhiều hơn nhiều, Mỹ rút ra khỏi thỏa thuận hâm nóng địa cầu mà địa cầu vẫn chẳng thấy bị nóng hơn. Còn quá nhiều chuyện để TT Trump đấm ngực khoe công mà phe DC khó công kích.
Nói về chính sách thì không cần phải mang các công thức toán học cầu kỳ gì ra để chứng minh các chương trình bánh vẽ bạc chục ngàn tỷ của đảng DC hiển nhiên không bao giờ thành bánh thật được. Thằng nhóc gốc Honduras làm nghề đánh giầy, sống lậu ở Manhattan cũng thấy là chuyện hứa lèo, dụ khị khi chúng được nghe hứa hẹn chẳng những được ở lại luôn, mà còn sẽ được y tế miễn phí đến chết, học tới bác sĩ, kỹ sư gì cũng miễn phí luôn. Hay cứ đi học miễn phí tới ngày lãnh tiền già cũng ô-kê luôn.
Qua những chuyện như lo mở toang cửa cho di dân Nam Mỹ, bảo đảm y tế và giáo dục miễn phí hết cho họ, chống việc khảo sát dân số Mỹ để loại bỏ di dân, đòi đóng cửa ICE, dẹp tiệm bộ An Ninh Lãnh Thổ, hoan nghênh việc đốt cờ Mỹ treo cờ Mễ, … trong khi San Francisco và Los Angeles tràn ngập xú uế của dân vô gia cư, trường học Mỹ xuống cấp, cựu chiến binh Mỹ xếp hàng cả tháng để được khám bệnh,… tất cả những chuyện đó đưa ra một hình ảnh tương phản rõ rệt là trong khi đảng DC thờ ơ với tình trạng của dân Mỹ để chú tâm lo cho di dân, thì TT Trump lại là người thực sự lo cho dân Mỹ và nước Mỹ trước.
Bảo đảm đây sẽ là lá bài TT Trump sẽ xài rất kỹ năm tới khi mùa tranh cử thật sự vào giai đoạn then chốt. Không cần phải có thăm dò của Gallup cũng biết dân Mỹ sẽ chọn bên nào.
Đài phe ta số 1 CNN đã phải lên tiếng kêu gọi đảng DC nên ngưng việc ôm lấy những chính sách thiên tả cực đoan để sẽ… từ bị thương đến chết. (Xem bài của CNN trên trang ‘Báo Mỹ’ tuần này)
Để tóm lược câu chuyện, bà Kamala Harris hiện nay có khá nhiều triển vọng sẽ bứng được cả ba cụ đang được hậu thuẫn nhiều hơn bà, sẽ được tưởng thưởng là lên võ đài đấu với TT Trump. Đây có lẽ là ứng cử viên mạnh nhất mà đảng DC có thể đưa ra. Nhưng xét cho kỹ vẫn khó có thể hạ được TT Trump. Không phải là vô vọng khi bà nắm trong tay số phiếu cử tri đoàn của hai tiểu bang lớn nhất là Cali và New York, và cả khối da đen, da nâu và da vàng, nhưng rất khó.
Còn gần một năm rưỡi nữa mới tới ngày bàu, xin quý độc giả coi bài này như một ‘bàn ra’ trong lúc trả dư tửu hậu để mọi người có một khái niệm về tình hình chính trị hiện nay, chứ đừng coi như đây là lời tiên đoán để rồi mai mốt có cớ chê thầy bói VL sáng mắt mà vẫn mù.

Vũ Linh
Diễn Đàn Trái Chiều ngày 27/7/2019