Hình do Trường Đại học Y khoa Maryland cung cấp, các thành viên của nhóm phẫu thuật đang cầm trái tim heo được cấy ghép cho bệnh nhân David Bennett ở Baltimore vào Thứ Sáu, ngày 7 tháng 1 năm 2022. Vào thứ Hai, ngày 10 tháng 1 năm 2022, bệnh nhân đang tiến triển tốt sau 3 ngày phẫu thuật. (Nguồn: Mark Teske / Trường Y Đại học Maryland qua APnews.com)
BALTIMORE – Lần đầu tiên, các bác sĩ đã cấy ghép tim heo thành công cho một bệnh nhân trong nỗ lực cuối cùng để giành lại sinh mạng cho ông, theo trang NYTimes đưa tin ngày Thứ Hai, 10 tháng 1 năm 2022.
David Bennett Sr. ở Maryland, người đàn ông 57 tuổi mắc bệnh tim nguy hiểm đến tính mạng đã được ghép tim từ một chú heo biến đổi gen, một quy trình đột phá mang lại hy vọng cho hàng trăm nghìn bệnh nhân bị suy tạng.
Ông Bennett quyết định đánh cược vào phương pháp thử nghiệm với tim heo, bởi vì ông sẽ chết nếu không có trái tim mới. Đã không còn phương pháp điều trị nào có thể áp dụng, mà ông cũng đã quá yếu để có thể chờ nhận tim người. Trước khi cấy ghép, ông Bennett cho biết: “Hoặc là ghép tim, hoặc là chết. Tôi thì muốn sống. Tôi biết cơ hội rất mong manh, nhưng nó là cơ hội cuối cùng rồi.”
Trái tim mới đang hoạt động và thực hiện hầu hết các công việc của một trái tim. Ông Bennett đang được theo dõi chặt chẽ xem cơ thể ông liệu có dấu hiệu đào thải bộ phận mới, nhưng trong 48 giờ đầu tiên, vốn rất quan trọng, đã không xảy ra việc gì. Ông cũng đang được theo dõi các loại nhiễm trùng, bao gồm cả porcine retrovirus, một loại vi rút heo có thể truyền sang người, dù nguy cơ được coi là thấp.
Đây là ca cấy ghép tim heo cho người đầu tiên thành công. Theo các bác sĩ phẫu thuật tại Medical Center Maryland, ca phẫu thuật kéo dài 8 giờ, diễn ra ở Baltimore vào Thứ Sáu, 7 tháng 1 năm 2022. Bệnh nhân vẫn tiến triển tốt tính đến ngày Thứ Hai, 11 tháng 1 năm 2022. Bác sĩ Bartley Griffith, giám đốc chương trình cấy ghép tim tại Trung tâm, người thực hiện ca phẫu thuật cho biết: “Nó đã có nhịp đập, tạo ra áp lực bơm máu. Nó như là trái tim của ông ấy. Nó đang hoạt động và có vẻ bình thường. Chúng tôi rất mừng, nhưng không biết sắp tới sẽ ra sao nữa. Từ trước giờ chưa từng có điều gì tương tự.”
Theo tổ chức vô vụ lợi United Network for Organ Sharing, năm 2021 có khoảng 41,354 người ở Hoa Kỳ đã được cấy ghép nội tạng, hơn một nửa trong số đó được ghép thận. Nhưng tình trạng thiếu nội tạng vẫn rất nghiêm trọng, mỗi ngày có khoảng chục người trong danh sách chờ ghép nội tạng chết. Trong năm 2021, khoảng 3,817 người ở Hoa Kỳ đã nhận được tim hiến tặng để thay, con số là nhiều hơn bao giờ hết, nhưng nhu cầu thật sự vẫn cao hơn thế.
Các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu để phát triển những con heo có nội tạng sẽ không bị đào thải khi mang ghép cho cơ thể người, nghiên cứu đã được đẩy nhanh trong thập niên qua bằng các công nghệ tạo bản sao “cloning” và chỉnh sửa gen mới.
“Đây là một sự kiện khởi nguồn,” Bác sĩ David Klassen, giám đốc y khoa của United Network for Organ Sharing, cho biết “Những cánh cửa đang bắt đầu mở ra, tôi tin rằng sẽ dẫn đến những thay đổi lớn trong cách chúng ta điều trị suy nội tạng.”
Tuy nhiên, ông nói thêm rằng có nhiều rào cản cần phải vượt qua trước khi có thể áp dụng ở quy mô lớn hơn, lưu ý rằng việc đào thải nội tạng xảy ra ngay cả khi quả thận cấy ghép phù hợp.
Xenotransplantation, quá trình ghép hoặc cấy ghép các cơ quan hoặc mô từ động vật sang người đã có lịch sử lâu đời. Những nỗ lực sử dụng máu và da của động vật cho người đã có từ hàng trăm năm trước.
Vào những năm 1960, thận của chim-pan-zee đã được cấy ghép vào một số bệnh nhân là người, nhưng thời gian sống lâu nhất của người nhận chỉ có 9 tháng. Năm 1983, một trái tim khỉ đầu chó được cấy ghép vào một trẻ sơ sinh, được gọi là Baby Fae, nhưng cô bé đã chết 20 ngày sau đó.
Loài heo có lợi thế hơn vì chúng dễ nuôi hơn và đạt được kích thước của người trưởng thành chỉ trong 6 tháng. Van tim heo cũng thường được cấy ghép cho người. Một số bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường cũng đã nhận được tế bào tuyến tụy của heo. Da heo cũng đã được sử dụng như một miếng ghép tạm thời cho bệnh nhân bị bỏng.
Hai công nghệ mới hơn – chỉnh sửa gen và tạo bản sao “cloning” – đã tạo ra nội tạng heo biến đổi gen ít bị cơ thể người đào thải hơn. Bác sĩ Jay Fishman, phó giám đốc trung tâm cấy ghép tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, cho biết: “Chắc chắn có thách thức, nhưng cũng sẽ có cơ hội.” Trái tim được cấy ghép cho ông Bennett là của một con heo được thay đổi gen từ Revivicor, một công ty sản xuất thuốc tái tạo có trụ sở tại Blacksburg, VA.
Chú heo của Revivicor đã qua 10 lần chỉnh sửa gen. Có 4 gen đã bị loại bỏ hoặc làm cho không hoạt động, bao gồm một gen mã hóa phân tử gây ra phản ứng đào thải tích cực trên cơ thể người. Một gen tăng trưởng cũng đã bị làm cho ngưng hoạt động để ngăn trái tim tiếp tục phát triển sau khi được cấy ghép. Ngoài ra, có 6 gen của người đã được đưa vào – những sửa đổi được thiết kế để làm cho các cơ quan của heo có khả năng chịu đựng tốt hơn đối với hệ thống miễn dịch của con người.
Khi ông Bennett lần đầu tiên nói với con trai mình về ca cấy ghép sắp tới, người con đã rất bối rối. “Lúc đầu, tôi không tin những gì cha nói. Ông đã ở trong bệnh viện suốt một tháng hơn, nên tôi nghĩ cha có thể bị mê sảng rồi chăng. Tôi nghĩ, làm gì có chuyện đó.” Nhưng sau đó, người con chia sẻ: “Tôi nhận ra rằng, Trời ơi, những gì cha nói là thật! Ông không bị sảng chút nào. Và cha tôi có thể là trường hợp đầu tiên trong lịch sử.”
Theo Việt Báo ngày 10/1/2022
Be the first to comment