“Những người Mỹ đồng bào của tôi, hôm nay là Ngày Giải phóng,” Donald Trump nói với khán giả tụ tập tại Vườn Hồng của Tòa Bạch Ốc để chính thức ký sắc lệnh hành pháp của ông nhằm áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ khắp nơi trên thế giới. Không hề do dự, không hề có cảnh báo: chỉ có sự nhiệt tình tột độ từ cả Tổng thống và hầu như toàn bộ nội các của ông, những người đã cổ vũ Trump khi ông tuyên bố ngày 2 tháng 4 là “ngày định mệnh của nước Mỹ được giành lại.”
Phó Tổng thống J.D. Vance, Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr., Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio, Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem và Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson chỉ là một số ít người tham dự, tất cả đều ngồi ở hàng ghế đầu. Cũng có mặt trong thông báo ngày hôm nay là hai nhân vật chủ chốt: Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick – người trước phải quản lý tình hình hỗn loạn của thị trường trong vài tuần qua, người sau được cho là đã đóng một vai trò lớn và đôi khi gây tranh cãi trong quyết định về thuế quan ngày hôm nay (gợi ý rằng suy thoái sẽ “đáng giá” để đưa ra chế độ thuế quan lớn hơn nhiều).
Các thông báo của Trump, đã được giữ lại cho đến buổi lễ tại Vườn Hồng để có hiệu quả tối đa – và giải trí – là sự kết hợp của các đề xuất mà ông được cho là đang cân nhắc, ngay cả trong những giờ cuối cùng trước “Ngày Giải phóng”. Tổng thống đã công bố mức thuế cơ bản 10 phần trăm đối với tất cả hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và mức thuế chung 25 phần trăm đối với tất cả ô tô sản xuất ở nước ngoài, có hiệu lực vào nửa đêm nay. Nhưng thay vì công bố mức thuế chung đối với tất cả các quốc gia, ông đã chọn “thuế quan có đi có lại” – hay đúng hơn là “thuế quan có đi có lại được chiết khấu”.
“Họ làm điều đó với chúng ta, chúng ta làm điều đó với họ” Tổng thống nói khi bắt đầu bài phát biểu của mình. “Không thể đơn giản hơn thế được nữa”. Nhưng những gì Trump tiếp tục công bố không hẳn là ăn miếng trả miếng. Thay vào đó, Hoa Kỳ sẽ áp dụng cái mà ông gọi là thuế quan “có đi có lại”. Thuế nhập khẩu từ nước ngoài đang tăng, nhưng Hoa Kỳ đang áp dụng mức chiết khấu, ông nói, vì vậy thuế quan đối với hàng hóa nước ngoài vẫn thấp hơn mức mà hầu hết các quốc gia đang áp dụng đối với hàng hóa Hoa Kỳ. Ví dụ, Trung Quốc sẽ phải chịu mức “thuế quan có đi có lại được chiết khấu” là 34 phần trăm so với mức 67 phần trăm mà Trump tuyên bố Trung Quốc áp dụng đối với hàng hóa Hoa Kỳ. Liên minh Châu Âu sẽ phải chịu mức thuế 20 phần trăm, so với mức ước tính 39 phần trăm mà Trump cũng nói là áp dụng đối với hàng hóa Hoa Kỳ. “Chúng tôi là những người rất tử tế, chúng tôi rất tử tế”, Tổng thống nói về người Mỹ. Nhưng “không tử tế lắm khi bị lừa đảo”.
Điều quan trọng cần lưu ý là nhóm của Trump đã tính toán mức thuế quan của các quốc gia khác bằng cách đưa vào “thao túng tiền tệ” và “rào cản thương mại” rộng hơn, bao gồm các quy trình hải quan và hạn ngạch. Dự kiến sẽ có nhiều quốc gia phản đối những tính toán này.
Trump liên tục nhấn mạnh rằng thuế quan không phải là hình phạt đối với người dân của bất kỳ quốc gia nào. “Họ thích tôi, tôi thích họ“, ông nói về người Việt Nam. Nhưng về chế độ thuế quan của quốc gia này: “Vấn đề là, họ lừa đảo chúng ta”. Thông điệp của Trump gửi đến thế giới là “sự đầu hàng về kinh tế” không còn diễn ra nữa. Nhưng “Tôi không đổ lỗi cho người dân”, ông nhấn mạnh. “Tôi đổ lỗi cho những người ngồi trong văn phòng đó ngay tại đó” – chỉ vào Phòng Bầu dục, ông dường như không chỉ đơn thuần ám chỉ người tiền nhiệm Dân chủ của mình, mà dường như là nhiều tổng thống trước ông đã giao dịch ở các mức thuế khác nhau.
Các mức thuế quan riêng lẻ được Tổng thống giơ lên giá đỡ (do Lutnick mang lên sân khấu), phát cho các phóng viên trong phòng họp báo của Tòa Bạch Ốc sau sự kiện. Sự khác biệt lớn trong các mức thuế khiến các quốc gia như Vương quốc Anh và Úc rơi vào tình thế tự coi mình là may mắn hoặc rất xui xẻo. Cả hai nước sẽ phải chịu mức thuế 10 phần trăm đối với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ: mức thuế thấp nhất có thể theo chế độ thuế quan mới (bằng một nửa mức thuế của EU). Nhưng theo quan điểm của chính quyền Trump, đây thực sự là biện pháp có đi có lại. Không giảm giá.
Bất chấp sự đảo lộn của chính sách thương mại đã được thiết lập trong nhiều năm, buổi lễ hóa ra lại là một sự kiện khá thân mật. Thế giới đã theo dõi khu vườn, nơi có một lượng khán giả tương đối nhỏ bao gồm nội các của Tổng thống và công nhân công đoàn, đặc biệt là từ ngành công nghiệp ô tô – dễ dàng trở thành những người ủng hộ nhiệt thành nhất của Tổng thống trong sự kiện kéo dài một giờ. Một ban nhạc đã chơi những bài hát yêu nước của Mỹ.
Đám đông chủ yếu là những người mặc vest và đội mũ cứng: công nhân công đoàn xuất hiện trong chiếc áo ghi lê vàng và đội mũ MAGA được trang trí, với những miếng dán đại diện cho công đoàn.
“Chúng tôi yêu ngài, Tổng thống Trump” được hét lớn khi ông bước xuống cầu thang vào vườn. “Cảm ơn ngài đã cứu ngành công nghiệp ô tô”. Khi Trump lưu ý trong bài phát biểu của mình rằng theo truyền thống, cử tri công đoàn Dân chủ đã bỏ phiếu cho ông trong cuộc bầu cử gần đây nhất, đám đông đã bùng nổ trong tiếng reo hò.
Nếu mục tiêu cuối cùng của Tổng thống là đàm phán thương mại và bãi bỏ thuế đối với hàng hóa của Hoa Kỳ được xuất khẩu sang các nước khác, thì đó là một cách tiếp cận khá sáng tạo. Thông điệp của ông gửi đến các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Liên minh Châu Âu hoặc Nhật Bản rất rõ ràng: bạn không thể tức giận về những mức thuế quan này mà không nhận ra rằng mức thuế của bạn đối với hàng hóa của Hoa Kỳ cao hơn đáng kể. “Trong nhiều trường hợp, bạn tệ hơn kẻ thù, về mặt thương mại”, Tổng thống nói. “Chúng tôi chăm sóc các quốc gia trên toàn thế giới”, đặc biệt là ám chỉ đến chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, bây giờ, “chúng tôi sẽ chăm sóc người dân của mình trước”. Đây sẽ là một thông điệp khó để các quốc gia khác từ chối ngay lập tức. Nó đòi hỏi sự tham gia – và để họ ngồi vào bàn đàm phán.
Tuy nhiên, tác động trong nước vẫn là một canh bạc lớn hơn nhiều. Dưới khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ giàu có trở lại”, Tổng thống nhắc lại lời hứa của mình về “giá thấp hơn cho người tiêu dùng” – và khoảng 6 nghìn tỷ đô la doanh thu từ các khoản thuế. “Đến lượt chúng ta thịnh vượng“, ông nói.
Nhưng ai trả những khoản thuế này vẫn là một cuộc xung đột lớn giữa chính quyền và các nhà kinh tế (và thị trường), những người đang chuẩn bị cho một số chi phí lớn sẽ được đánh vào các doanh nghiệp và người tiêu dùng Hoa Kỳ. Đó là lý do mạnh mẽ nhất để không bao giờ đáp trả bằng thuế nhập khẩu: chi phí đổ lên đầu người dân của bạn dưới hình thức vật liệu đắt hơn và ít tiếp cận hơn với hàng hóa rẻ hơn.
Tuy nhiên, Nhóm Trump sẽ hy vọng vào một chiến thắng nhanh chóng vào ngày mai, nếu thị trường mở cửa cao hơn so với cốt truyện bi quan và u ám dự đoán. Điều đó có thể xảy ra, vì thị trường đã tăng nhẹ khi đóng cửa hôm nay – mặc dù đó có thể là phản ứng trước việc tiêu chuẩn đã được đặt quá thấp. Khi các nhà đầu tư chuẩn bị cho chế độ thuế quan mạnh mẽ nhất, quyết định của Trump khi lựa chọn thuế quan riêng lẻ và “giảm giá” có thể khiến thị trường tăng giá, đơn giản vì tin tức không tệ như dự kiến. Việc tái lập sự chắc chắn cũng sẽ giúp xây dựng lòng tin.
Tuy nhiên, tin tức hôm nay là một dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy các quốc gia khác thực sự có tiếng nói trong việc áp thuế quan của Hoa Kỳ đối với hàng hóa của họ – nghĩa là họ có thể hạ thuế quan của mình. Điều này sẽ mang lại cho nhiều loại thị trường một số hy vọng rằng Trump không có ý định duy trì các mức thuế quan này mãi mãi.
Nhưng gợi ý rằng thuế quan có thể được đàm phán không phù hợp với lời hứa của Trump rằng thuế sẽ tăng hàng nghìn tỷ doanh thu trong những năm tới. Việc hủy bỏ chúng cũng không giúp ích nhiều trong việc giữ chân những công nhân công đoàn trong nhóm MAGA ngày nay. Những rủi ro đó chồng chất lên rủi ro lớn nhất đối với Trump và người dân Mỹ: rằng sự bùng nổ kinh tế mà ông luôn trích dẫn từ nhiệm kỳ đầu tiên của mình sẽ không lặp lại. Người Mỹ, nếu họ lo sợ về thời kỳ khó khăn và tốn kém hơn sắp tới, sẽ ngừng chi tiêu, ngừng đầu tư. Trong trường hợp xấu nhất, thuế quan có thể gây ra sự suy thoái kinh tế trong nước.
Đối với Trump, đó là vấn đề di sản. Đối với những người như Phó Tổng thống, đó là vấn đề cơ hội. Nhưng đây không phải là những vấn đề mà họ đang giải quyết vào “Ngày giải phóng”. Khi Tổng thống bước ra khỏi Vườn Hồng để cầu nguyện “God Bless America“, không có gì ngoài tiếng reo hò và nụ cười từ những người ủng hộ nhiệt thành nhất của ông.
Kate Andrews
Kate Andrews là phó biên tập viên của The Spectator tại Hoa Kỳ.
Nguồn: https://thespectator.com/topic/donald-trump-bets-tariffs-white-house-rose-garden/?
Theo: https://chungtoimuontudo2.wordpress.com ngày 3/4/2025
TT Trump thông báo thuế nhập cảng đối xứng mới chưa được 1 tuần mà đã có trên 80 Quốc gia, kể cả liên-Âu đồng thuận thương thảo xuống ngạch ZERO hay giảm tối đa! Cả Thế giới chỉ phải trả thuế nhập cảng vào Mỹ 1/2 so với hàng Mỹ xuất cảng thì oan nổi gì nhỉ?