A.- Các bệnh chính của cơ thể là gì?
Cơ thể con người là nạn nhân của cả ngàn thứ bệnh. Và có nhiều cách để phân loại chúng. Một trong những cách này là chia chúng ra thành từng loại một tùy theo nguyên nhân. Đó là:
1- Bệnh do vi trùng gây ra như sốt thấp khớp, thương hàn, lao, bệnh dịch tả và ngộ độc thực phẩm;
2- Bệnh do siêu vi trùng gây ra như tê liệt trẻ em, bệnh ban đào, cúm và bệnh cảm lạnh;
3- Bệnh do ký sinh trùng như bệnh gây ra do các loại nấm, giun, và các đơn bào như bệnh amibe.
Đó là những bệnh gây ra do nguyên nhân từ ngoài.
- Bệnh gây ra do dinh dưỡng như thiếu sinh tố cho tới bệnh kwashiorkor vì thiếu chất đạm làm cho cơ thể cháu bé bị tiêu hủy và gây ra ảnh hưởng trầm trọng cho sức khỏe.
- Các bệnh gây ra do những nguyên nhân đến từ cơ thể như u bướu và ung thư;
- Bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp;
- Bệnh về tuyến nội tiết như tiểu đường;
- Bênh gây ra do gene có ngay khi mới sanh như trong hội chứng Down và bệnh hồng cầu liềm;
- Bệnh gây ra do sự thoái hóa như mất thính giác, thị giác rất thông thường ở người cao tuổi;
- Các bệnh về hóa chất và vật chất gây thương tích như phỏng, ngã và các tai nạn khác;
- Các bệnh do dùng dược phẩm.
B.- Các bệnh do ký sinh trùng có gây ra thiệt mạng không?
Ký sinh trùng là một sinh vật sống ở một cơ thể khác và lấy chất dinh dưỡng, hoặc đầu độc cũng như tiêu hủy các mô bào của chúng. Các bệnh này có thể nhỏ li ti như các động vật đơn bào gây ra từ bệnh sốt rét tới bệnh sán dây có thể dài cả mấy thước.
Một số bệnh ký sinh trùng đều ít nghiêm trọng như bệnh nấm ở chân các lực sĩ và các bệnh khác rất nặng đôi khi gây ra chết, chẳng hạn bệnh sốt rét là bệnh làm nhiều người trên thế giới bị tử thần mang đi. Tuy nhiên đa số bênh do ký sinh trùng không giết người. Nếu có thì tự chúng sẽ chết và bệnh không còn nữa. Thực vậy bệnh này và thân chủ sống chung với nhau vì khi cơ thể khỏe và chịu được các tổn thương do chúng gây ra.
Ở đâu có dinh dưỡng tốt thì cơ thể của ta chống lại các bệnh gây ra do ký sinh trùng. Và ngược lại khi kém dinh dưỡng và nghèo thì các bệnh gây ra do ký sinh trùng đều rất nguy hiểm.
C.- Các bệnh truyền nhiễm (infectious diseases) và bị nhiễm trùng (contagious diseases) có giống nhau không?
Có nhiều người dùng hai chữ này rất tùy tiện nhưng cần phân biệt rõ.
Chữ truyền nhiễm dùng để chỉ những bệnh truyền từ các con vật, người hoặc thực phẩm có vi trùng.
Còn chữ nhiễm trùng là một từ có nghĩa hẹp được dùng để chỉ các bệnh truyền trực tiếp từ người này sang người khác.
Cả hai loại bệnh này đều do các sinh vật nhỏ chỉ nhìn thấy qua kính hiển vi.
Các bệnh không gây ra do các vật còn sống như bệnh đa sơ cứng, đều không truyền được.
Bệnh dịch hạch thể hạch hoặc Tử Thần Đen Black Death đã tiêu diệt một phần ba dân chúng Âu châu vào thế kỷ thứ 14 là một bệnh thiên về truyền nhiễm hơn là nhiễm trùng. Dân chúng mang bệnh khi bị cắn bởi những con bọ chét đã bị bệnh với vi khuẩn bệnh từ các con chuột mà chúng sống như những loại ký sinh trùng, dù rằng có thể từ người sang người như là bệnh dịch hạch phổi.
Bệnh dại là những bệnh truyền nhiễm khác. Một người bị bệnh dại không gây ra nguy hiểm cho ai. Ta có thể bị bệnh dại khi bị một con vật như chó, dơi hoặc các thú vật khác.
Ngược lại, cúm là bệnh truyền nhiễm vì chúng lan xa và cũng là bệnh nhiễm trùng vì bệnh này lan ra xa qua những giọt nước chứa siêu vi trùng mà người khác nhận được.
D.- Có gì khác nhau giữa cấp tính và kinh niên?
Khó tiêu cấp tính và viêm ruột dư là các chữ khá quen thuộc.
Cũng như các bệnh cấp tính khác, cả hai bệnh này đều xẩy ra bất thình lình với các triệu chứng rất quan trọng.
Khó tiêu rồi sẽ hết còn nạn nhân bị bệnh ruột dư lại phải cấp tốc vào phông cấp cứu để mổ.
Bệnh kinh niên như viêm khớp hoặc vữa xơ động mạch xẩy ra từ từ và kéo dài cả mấy năm.
Một số bệnh như sốt rét được coi như xẩy ra nhiều lần liên tiếp bởi vì không có các triệu chứng xen lẫn với thời kỳ có bệnh./.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức, MD
Be the first to comment