Cựu Thượng nghị sĩ Bob Dole nghiêm chào quan tài cố Tổng thống George H.W. Bush tại đại sảnh đường U.S. Capitol ở Washington D.C. ngày 4/12/2018.
Ông Bob Dole, một chính trị gia kỳ cựu của nước Mỹ với 36 năm kinh nghiệm trong ngành lập pháp và từng được chọn là ứng cử viên Tổng Thống của đảng Cộng Hòa, vừa qua đời hôm Chủ Nhật 5 tháng 12 tại Washington D.C., hưởng thọ 98 tuổi.
Quốc Hội treo cờ rũ, và linh cữu vị cựu Thượng Nghị Sĩ được quàn tại Điện Capitol, sau đó sẽ là các buổi lễ tưởng niệm ở thủ đô Hoa Kỳ cũng như ở tiểu bang Kansas vào ngày Thứ Sáu, và tang lễ được cử hành vào Thứ Bảy tuần này.
Sinh ngày 22 tháng 7 năm 1923 tại Russell, Kansas, ông Robert Joseph Dole thuộc thế hệ cựu chiến binh Đệ Nhị Thế Chiến. Cho đến cuối đời ông vẫn dành thời giờ để tranh đấu cho quyền lợi của thương bệnh binh, và thường xuyên nhắc nhở các thế hệ sau đừng lãng quên sự hy sinh của những chiến sĩ vị quốc vong thân – như hồi năm 2004 trong lễ khánh thành khu tưởng niệm Đệ Nhị Thế Chiến, ông phát biểu về ý nghĩa buổi lễ và chào mừng các bạn đồng đội cũ từ khắp nơi quy tụ về thủ đô D.C. để tham dự “cuộc hội ngộ sau cùng của chúng ta”.
Khi chiến tranh bùng nổ, ông Bob Dole gia nhập quân đội năm 1942 và có mặt trên chiến trường miền bắc nước Ý vào tháng 4 năm 1945 với tư cách trung úy Bộ Binh. Vì trúng đạn pháo kích khi xung phong vào một vị trí Đức Quốc Xã, ông bị thương rất nặng, tê liệt tứ chi, phải trải qua nhiều cuộc giải phẫu và điều trị ba năm trời tại quân y viện. Sau cùng ông bình phục nhưng không còn sử dụng được cánh tay phải.
Ông Bob Dole bước vào sinh hoạt chính trị năm 1950, đắc cử Dân Biểu tại Nghị Viện tiểu bang nhà, rồi 10 năm sau đó đắc cử Dân Biểu đại diện Địa Hạt 6 của tiểu bang Kansas trong Hạ Viện Hoa Kỳ (1961–1969). Năm 1968 ông đắc cử vào Thượng Viện, trở thành vị Thượng Nghị Sĩ đại diện tiểu bang Kansas suốt 5 nhiệm kỳ (1969–1996), trước khi từ chức để bắt đầu cuộc vận động tranh cử Tổng Thống.
Ông lần lượt được bầu làm chủ tịch Ủy Ban Toàn Quốc đảng Cộng Hòa (1971–1973), chủ tịch Ủy Ban Tài Chánh Thượng Viện (1981–1985), và Trưởng Khối Đa Số lãnh đạo đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện suốt 11 năm (1985–1996). Với vị trí này, ông được coi là nhân vật lãnh đạo có uy quyền và nhiều ảnh hưởng nhất trong Quốc Hội Hoa Kỳ, một phần cũng nhờ khả năng đạt thỏa hiệp với các đồng viện cùng đảng cũng như bên phía đảng đối lập.
Ở cương vị nhà lập pháp, bên cạnh các đạo luật về thuế, chính sách bang giao quốc tế, chương trình trợ giúp nông gia, chương trình dinh dưỡng dành cho trẻ em và người già v.v…, thành tựu quan trọng nhất của Thượng Nghị Sĩ Bob Dole là tranh đấu chống lại mọi hình thức kỳ thị để bảo vệ quyền lợi của những người khuyết tật, qua đạo luật nổi tiếng Americans with Disabilities Act (1990).
Năm 1980 ông Bob Dole vận động lần đầu tiên để được đảng Cộng Hòa chọn làm đại diện tranh cử Tổng Thống, nhưng thất bại trước đối thủ Ronald Reagan, và năm 1988 lại thất bại một lần nữa trước đối thủ George H.W. Bush. Mãi đến năm 1996 ông mới thắng được các đối thủ cùng đảng (như Phil Gramm, Arlan Specter, Pat Buchanan) để trở thành ứng cử viên đại diện đảng Cộng Hòa tranh cử Tổng Thống. Lúc đó ông đã 73 tuổi.
Cuộc bầu cử diễn ra sôi nổi, nhưng phần thắng cuối cùng về tay vị Tổng Thống đương nhiệm của đảng Dân Chủ là Bill Clinton – đúng như lời cựu Tổng Thống Richard Nixon đã dự đoán: nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ là lợi thế giúp ông Clinton đắc cử nhiệm kỳ thứ nhì. Kết quả kiểm phiếu cho thấy Tổng Thống Bill Clinton giành được 49.2% phiếu bầu và 379 phiếu cử tri đoàn của 31 tiểu bang, trong khi Thượng Nghị Sĩ Bob Dole chỉ giành được 40.7% phiếu bầu và 159 phiếu cử tri đoàn của 19 tiểu bang. Ngoài ra, 8.4% phiếu bầu của cử tri về tay ứng cử viên độc lập Ross Perot.
Rời khỏi chính trường, ông Bob Dole tiếp tục tranh đấu bảo vệ quyền lợi cho các cựu chiến binh và thương bệnh binh, cũng như vận động để đưa tới kế hoạch xây dựng khu tưởng niệm Đệ Nhị Thế Chiến ngay giữa thủ đô Washington D.C. Bài diễn văn ông đọc tại buổi lễ khánh thành ngày 29 tháng 5 năm 2004 đã gây xúc động cho cử tọa (trong đó có hàng ngàn cựu chiến binh ở cùng lớp tuổi 80, 90 như ông) với những lời tâm sự chân tình: “Sáu mươi năm sau khi chiến tranh kết thúc, đội ngũ những người còn lại như chúng ta càng ngày càng thưa thớt. Nhưng nếu được gặp nhau trong ánh nắng le lói cuối đời thì cuộc hội ngộ này cũng vẫn tươi sáng bởi vì chúng ta biết rằng mình đã giữ được lòng chung thủy với các đồng đội của mình”.
Tháng 2 năm 2021, cựu Thượng Nghị Sĩ Bob Dole loan báo là ông bị ung thư phổi ở thời kỳ thứ tư. Ông chiến đấu với căn bệnh suốt mười tháng trời sau đó, cho đến ngày Chủ Nhật 5 tháng 12, hiền thê của ông – cựu Thượng Nghị Sĩ Elizabeth Dole – báo tin ông qua đời tại thủ đô D.C.
Hôm Thứ Ba 7 tháng 12, nhân kỷ niệm đúng 80 năm vụ oanh tạc tại Trân Châu Cảng (Pearl Harbor, 7 tháng 12 năm 1941), Tổng Thống Joe Biden và Đệ Nhất Phu Nhân đến khu tưởng niệm Đệ Nhị Thế Chiến, đặt vòng hoa và cúi đầu mặc niệm những anh hùng tử sĩ và các thường dân bất hạnh đã bỏ mình vì chiến tranh. Trong vòng hoa có một bông hướng dương (sunflower) duy nhất, đó là loài hoa biểu tượng cho tiểu bang Kansas – tiểu bang nhà của cố Thượng Nghị Sĩ Bob Dole – và cũng là bông hoa để tưởng nhớ một cựu chiến binh Đệ Nhị Thế Chiến vừa từ giã trần gian.
Phố Nhỏ Online tổng hợp từ các nguồn: AP, Reuters, NPR, VOA, People.com ngày 9/12/2021
Be the first to comment